Η παχυσαρκία έχει και σοβαρές ψυχοκοινωνικές συνέπειες, καθώς επηρεάζεται αρνητικά η αυτοεκτίμηση του ατόμου, αυξάνεται το άγχος και η κατάθλιψη και επέρχεται ο περιορισμός των ψυχαγωγικών και εργασιακών δραστηριοτήτων του ατόμου και η κοινωνική απομόνωση. Η αναγνώριση του προβλήματος, η δημιουργία κινήτρων και οι ρεαλιστικοί στόχοι αποτελούν βασικές αρχές της θεραπευτικής αντιμετώπισης της παχυσαρκίας.

Η έντονη συνειδητοποίηση τις τελευταίες δεκαετίες ότι η Παχυσαρκία αποτελεί πλέον, σε παγκόσμιο επίπεδο, τη συχνότερη μεταβολική νόσο κι ένα ιατρικό πρόβλημα με τεράστιες κοινωνικές και οικονομικές προεκτάσεις, που έχει αποκτήσει διαστάσεις επιδημίας για την δημόσια υγεία στον 21ο αιώνα !! Στις σύγχρονα ανεπτυγμένες βιομηχανικές χώρες 1 στους 3 ενήλικες είναι παχύσαρκος και 2 στους 3 υπέρβαροι ή/και παχύσαρκοι. Οι προβλέψεις παραμένουν εξαιρετικά δυσοίωνες για τα επόμενα χρόνια..!! Στις Η.Π.Α., τα τελευταία 10 χρόνια διπλασιάστηκε ο αριθμός των παιδιών που χαρακτηρίζονται παχύσαρκα, ενώ το ποσοστό των ενηλίκων αυξήθηκε κατά 35% αντίστοιχα !! Το 70% των υπέρβαρων παιδιών έχει τουλάχιστον τον ένα γονέα παχύσαρκο. Η ύπαρξη παχύσαρκης μητέρας παρουσιάζει πολύ πιο έντονη επίδραση συγκριτικά με την ύπαρξη παχύσαρκου πατέρα.

Πρόκειται για μια φονική επιδημία, έναν επιδημιολογικό εφιάλτη που σαρώνει την υφήλιο. Μια χρόνια μεταβολική και υποτροπιάζουσα νόσος, πολυσύνθετης αιτιολογίας, με σοβαρότατες επιπτώσεις στην υγεία κάθε υπέρβαρου ατόμου (αγγειακά εγκεφαλικά επεισόδια, υπέρταση, σακχ. διαβήτη, υπερλιπιδαιμία, αναπνευστική ανεπάρκεια, υπερινσουλιναιμία, χολολιθίαση, μεταβολικό σύνδρομο, λιπώδες ήπαρ, οστεοαρθρίτιδα, ορμονική απορρύθμιση, προβλήματα γονιμότητας, κακοήθη νεοπλάσματα, σοβαρή ψυχοσυναισθηματική αστάθεια, διαταραχές ύπνου). Πλέον η παχυσαρκία αναγνωρίζεται ως βασικός προδιαθεσικός παράγοντας κινδύνου τουλάχιστον για τις 4 από τις 7 συνηθέστερες αιτίες θανάτου !!  Συνδέεται με αυξημένη συχνότητα εμφάνισης αναπνευστικών παθήσεων, νοσημάτων  του  ήπατος και των χοληφόρων αγγείων, ορμονικών διαταραχών, προβλημάτων γονιμότητας και σοβαρής συναισθηματικής αστάθειας. Σε βάθος χρόνου εγκαθίσταται μια αποδιοργάνωση της ορμονικής ισορροπίας του οργανισμού, δηλαδή ένα εξαιρετικά δυσμενές “μεταβολικό περιβάλλον” που ευνοεί την περαιτέρω αύξηση του σωματικού βάρους. Και αυτό το πολυπαραγοντικό πρόβλημα έχει προσλάβει επιδημικές διαστάσεις (σε παγκόσμιο επίπεδο), μεγαλώνει σαν χιονοστιβάδα, επεκτείνεται και διαπλέκεται σε τόσα άλλα προβλήματα, δηλητηριάζει την κοινωνική, επαγγελματική και συναισθηματική ζωή, καθώς και την ψυχολογία του ατόμου και των δικών του. Η παχυσαρκία ενώ επηρεάζει αρνητικά την υγεία και οδηγεί σε πληθώρα χρόνιων ασθενειών που υποβαθμίζουν την ποιότητα ζωής και την ευζωία, δυστυχώς από τους περισσότερους ανθρώπους θεωρείται ζήτημα εμφάνισης και όχι υγείας. Αντιμετωπίζεται με όρους lifestyle, ενώ θα έπρεπε να αναγνωρίζεται ως χρόνιο νόσημα υγείας, που οδηγεί σε πλήθος σοβαρότατων χρόνιων ασθενειών.

Οι ψυχολογικές συνέπειες της παχυσαρκίας επηρεάζουν αισθητά την εικόνα που έχει το άτομο για τον εαυτό του, καθώς και την κοινωνική του υπόληψη. Τα παχύσαρκα άτομα, κατά κανόνα, πάσχουν από κατάθλιψη, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και κακή εικόνα για το σώμα τους, ενώ διακρίνονται από κοινωνική απομόνωση.  Η αποτυχία τους να αντιμετωπίσουν το πρόβλημα αυτό άμεσα, μέσα από το φαύλο κύκλο του παλινδρομικού φαινομένου “στέρησης – υπερκατανάλωσης” τροφών,  ισχυροποιεί αυτά τα αρνητικά συναισθήματα και η “αδυναμία” τους να συμμετέχουν σε φυσική δραστηριότητα, αλλά και η κοινωνική “διάκρισή” τους (στίγμα), αποτελούν επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες.

Η παχυσαρκία ορίζεται από τον Δείκτη Μάζας Σώματος (ΒΜΙ) >30 kg/m2 και από το ποσοστό σωματικού λίπους (>20 % για τους άνδρες, >30% για τις γυναίκες). Η παχυσαρκία παρουσιάζει τις περισσότερες και βαρύτερες επιπλοκές της υγείας, μειώνει τα χρόνια της ζωής μας και στην κυριολεξία καταστρέφει την ποιότητά της (λόγω μειωμένης φυσικής και ψυχο-κοινωνικής δραστηριότητας). Έχει πλέον κηρυχθεί από την W.H.O. ως ασθένεια επιδημικού  χαρακτήρα κι ας μην οφείλεται σε κάποιον λοιμογόνο παράγοντα !!  Η θνησιμότητα των παχύσαρκων από σακχ. διαβήτη είναι σχεδόν 4-πλάσια αυτής του γενικού πληθυσμού, οι θάνατοι από καρδιαγγειακά νοσήματα είναι τουλάχιστον 2-πλάσιοι και γενικά όλα τα αίτια θανάτων είναι συχνότερα στα υπέρβαρα άτομα. Έχει τεκμηριωθεί ότι σχεδόν το σύνολο των μεταβολικών, καρδιαγγειακών, ορμονικών και ηπατικών επιπλοκών της παχυσαρκίας παρατηρείται όταν υπάρχει αύξηση του ενδοκοιλιακού λίπους (δηλαδή λίπος στον ενδοκοιλιακό περισπλαγχνικό χώρο, λίπος πυλών ήπατος) κατά την κεντρική (σπλαγχνική) ή ανδροειδή παχυσαρκία (WHR >102 cm για τους άνδρες και >88 cm για τις γυναίκες). Είναι άμεση η συσχέτιση του πολυμεταβολικού συνδρόμου (σύνδρομο Χ) με την ενδοκοιλιακή του εντόπιση.

ΣΥΝΗΘΕΙΣ  ΕΝΔΟΚΡΙΝΙΚΕΣ  ΑΝΩΜΑΛΙΕΣ  ΠΟΥ ΣΧΕΤΙΖΟΝΤΑΙ ΜΕ  ΤΗΝ  ΚΕΝΤΡΙΚΟΥ ΤΥΠΟΥ  ΠΑΧΥΣΑΡΚΙΑ

• Αυξημένα επίπεδα κορτιζόλης
• Μειωμένη τεστοστερόνη στους άνδρες
• Αυξημένη τεστοστερόνη και ανδροστενδιόνη στις γυναίκες
• Μειωμένη προγεστερόνη στις γυναίκες
• Ινσουλιναντίσταση, ινσουλινοαντοχή
• Μειωμένα επίπεδα αυξητικής ορμόνης – GH

Παρ΄όλα αυτά όμως, κανένας ασφαλιστικός οργανισμός δημόσιος ή ιδιωτικός δεν αναγνωρίζει διαγνώσεις που περιέχουν τον όρο  παχυσαρκία. Επίσης, παρά τις αποδείξεις για τους σοβαρότερους κινδύνους υγείας από την παχυσαρκία και από τις παθήσεις που σχετίζονται με αυτήν, η παχυσαρκία θεωρείται ακόμη από πολλούς ως ένα αισθητικό πρόβλημα !! Η ανάπτυξη της παχυσαρκίας οφείλεται στην πολύπλοκη αλληλεπίδραση γονιδιακών, ψυχολογικών, κοινωνικο-οικονομικών και πολιτισμικών παραγόντων. Αναμφισβήτητα, ο πιο καθοριστικός παράγοντας φαίνεται να είναι οι μη– γονιδιακές επιρροές. Οι σύγχρονες ερευνητικές προσπάθειες σ΄ ότι αφορά την αιτιοπαθογένεια της παχυσαρκίας αφορούν τον έλεγχο της όρεξης και τον εντοπισμό των υπευθύνων γονιδίων, με αντικείμενο τα εξής 4 πεδία μελέτης :

• Τον τρόπο προώθησης των νευρο-ορμονικών ερεθισμάτων που προέρχονται από το γαστρεντερικό σύστημα (καθώς και την τροποποίηση που υφίστανται από ορμόνες, νευρομεταβιβαστές και υποδοχείς).

• Την διερεύνηση της νευροανατομικής βάσης παραγωγής και προώθησης αυτών των ερεθισμάτων-σημάτων στο Κ.Ν.Σ. Το νευροφυσιολογικό υπόστρωμα της μεταγευματικής λειτουργίας του γαστρεντερικού συστήματος

• Την λεπτομερή ανάλυση της διατροφικής συμπεριφοράς, η οποία αντανακλά τα συγκεκριμένα νευρικά και ενδοκρινικά ερεθίσματα.

Η χορήγηση της πολυσυζητημένης λεπτίνης (ορμόνης που αναστέλλει την όρεξη) δεν απέφερε παρά μόνο σε σχετικά μικρό βαθμό τα προσδοκώμενα αποτελέσματα. Η έρευνα προχωρά με καλπάζοντα ρυθμό με την χορήγηση άλλων χημικών παραγώγων, τα οποία αναστέλλουν την ορεξιογόνο επίδραση ορισμένων ουσιών που υπό φυσιολογικές συνθήκες βρίσκονται στον εγκέφαλο. Η αποτελεσματικότητα κάθε  εκπαιδευτικής  πολιτικής για την πρόληψη και θεραπεία της παχυσαρκίας θα πρέπει να αποβλέπει στον παρακάτω συνδυασμό θεραπευτικών μέτρων :

• Ενημέρωση κι ευαισθητοποίηση για την γνώση των συνεπειών και των κινδύνων της παχυσαρκίας
• Εξατομίκευση και αποδοχή του προβλήματος στις αντικειμενικές του διαστάσεις.
• Εκτίμηση ετοιμότητος / ανταπόκρισης του ατόμου και καθορισμός ρεαλιστικών στόχων (επιλογή κατάλληλης χρονικής φάσης, επιδίωξη λογικού, επιτεύξιμου και  διατηρητέου σωμ. βάρους, ρυθμός απώλειας έως 1-1,5 kg την εβδομάδα με ισορροπημένο διαιτολόγιο ημερήσιας ενεργειακής πρόσληψης 1100 – 1300 kcal)

• Ενίσχυση, ενθάρρυνση κι επαναβεβαίωση της δυναμικής θέλησης

• Σταδιακή και σαφής τροποποίηση της διατροφικής συμπεριφοράς (μεταβολή των διαιτητικών προτιμήσεων).

• Συστηματική συμμετοχή σε σωματικές δραστηριότητες που να σας ταιριάζουν και ευχαριστούν (η άσκηση πρέπει να γίνει τρόπος ζωής).

• Απόκτηση εμπιστοσύνης στις προσωπικές δυνατότητες (αυτοέλεγχος, αυτοεκτίμηση, αυτοπειθαρχία, εικόνα  σώματος, καλλιέργεια θετικής σκέψης / υπερνίκησης αρνητικών συναισθημάτων, αντιληπτική ικανότητα, προσωπική ευθύνη στις καθημερινές αποφάσεις).

• Ευέλικτες τεχνικές  αντιμετώπισης και αποφυγής των υποτροπών (ανασκόπηση προηγούμενων αρνητικών υποτροπιάζουσων συμπεριφορών, δηλαδή εγκατάλειψης του προγράμματος με επανάκτηση βάρους κι επεισοδιακές κρίσεις ανεξέλεγκτης ή νυκτερινής υπερφαγίας / binge eating).

• Αναθεώρηση και ισόβια αλλαγή στάσεων – αξιών – απόψεων και τρόπου ζωής.

• Πρόσθετη καθοδήγηση / υποστήριξη κατά περιοδικά χρονικά διαστήματα, με συνολική επανεκτίμηση όλων των παραπάνω παραγόντων (αξιολόγηση της προόδου) και μακροχρόνια διατήρηση του επιθυμητού σωμ. βάρους.

Η γνωσιακή θεραπεία συμπεριφοράς έχει αποδειχθεί ότι προσφέρει σημαντικά πλεονεκτήματα στους παχύσαρκους ασθενείς, ενισχύει την πίστη που έχουν για την ικανότητα τους να  διαχειρίζονται  τις διάφορες στρεσογόνες καταστάσεις των προβλημάτων της συμπεριφοράς. Με τον τρόπο αυτό, οι ασθενείς σταματούν να θεωρούν την κατάσταση τους ως κάτι  αρνητικό  που κυριαρχεί στην ζωή τους.

ΕΙΔΙΚΟΙ  ΣΤΟΧΟΙ  &  ΔΙΑΠΙΣΤΩΣΕΙΣ

1.  Βασική αντίληψη του σωματικού μεγέθους με την αποσαφήνιση και απόλυτη ερμηνεία των διαφορών από τους παρακάτω όρους :

• Ιδεώδες σωμ.βάρος (προσωπική εκτίμηση )
• Ικανοποιητικό σωμ. βάρος
• Μη αποδεκτό σωμ. βάρος
• Απογοητευτικό σωμ. βάρος

2. Η αποτυχία δεν ταυτίζεται πάντοτε με την ΗΤΤΑ , αφού μεγαλύτερη αξία έχει η (%) απώλεια από το αρχικό βάρος (έστω και κατά 5-10%) και η σταθεροποίησή του. Επίσης, καλύτερα να θεραπεύονται συνυπάρχοντα προβλήματα όπως σακχ. διαβήτη, υπέρτασης, υπερλιπιδαιμίας (κ.ά.) παρά τα κιλά που χάνονται. Επιδίωξη του ειδικού θεραπευτή πρέπει να είναι η επίτευξη μεταβολικής υγείας.

3. Η επιτυχία δεν είναι πάντοτε συνώνυμη της τελικής ΝΙΚΗΣ, αφού πρέπει να συμπεριλαμβάνει και την καταβληθείσα προσπάθεια, δηλαδή τα κατά δύναμη εφικτό. Πρακτικά, αυτό σημαίνει ότι δεν είναι απαραίτητη τόσο η επίτευξη του ιδανικού βάρους (όπως τουλάχιστον αυτό καθορίζεται από πίνακες), όσο και η συμμετρία του σώματος.

4. Μια μικρή αποτυχία είναι απόλυτα φυσιολογική… Μαθαίνουμε από τα λάθη μας… Το σημαντικό είναι να  επιστρέψετε, να συνεχίσετε το ταξίδι σας και να παραμείνετε συνεπείς στην πορεία… Είναι βασικά το ίδιο με το να πηγαίνετε ένα ταξίδι, όπου όταν παίρνετε τον λάθος δρόμο και ίσως χαθείτε για λίγο, αλλά στη συνέχεια βλέπετε ξανά τις πινακίδες και επιστρέφετε στο σωστό δρόμο. 

5. Ποτέ μην ξεχνάς ότι “καλύτερα να είσαι υπέρβαρος, γυμνασμένος με σωστή διατροφική συμπεριφορά παρά λεπτός και τεμπέλης τρώγοντας διατροφικά σκουπίδια” (“Βetter fit and fat than thin and lazy”)… Δηλαδή, η έλλειψη  σωματικής  δραστηριότητας είναι χειρότερη ακόμη και από το περιττό πάχος… Οι περισσότεροι θυμούνται τη σωματική άσκηση μόνο σε “δύσκολες” στιγμές υπαρξιακής κρίσης, τότε δηλαδή που το ίδιο τους το σώμα γίνεται “αντικείμενο  μίσους”…

6. Στόχος – κλειδί είναι η μακροχρόνια διατήρηση του απωλεσθέντος βάρους. Για μερικούς, στους οποίους η παχυσαρκία συνιστά κυρίως πηγή ψυχολογικών και όχι σωματικών προβλημάτων, θα πρέπει να δοθεί προτεραιότητα στην αποκατάσταση της αυτoεκτίμησης και της εικόνας  σώματος, όπως και στην  μάχη  κατά της κοινωνικής απόρριψης / περιθωριοποίησης (ρατσισμού). Για το σκοπό αυτό καθορίζονται συγκεκριμένοι στόχοι, αφού είναι γνωστό ότι : (1) βελτιώνουν την συμμόρφωση, (2) αποσαφηνίζουν τις προσδοκίες, (3) ενισχύουν τα εσωτερικά κίνητρα για επιτυχία. Η πιο σημαντική μορφή αυτοπεποίθησης είναι η εμπιστοσύνη στην δυνατότητά τους να αποκτήσουν ικανότητες.               

Οι συχνές αυξομειώσεις του σωμ.βάρους (weight cycling) αποτελούν αυτόνομο προδιαθεσικό παράγοντα καρδιαγγειακών νόσων και συμβάλλουν καθοριστικά στη σταθερή μείωση της μεταβολικής δραστηριότητος (κυρίως λόγω μεγάλης πτώσης της FFM). Εάν δεν υπάρχει ταυτόχρονη επιστημονική υποστήριξη για την τροποποίηση της συνολικής συμπεριφοράς (και όχι μόνο διαιτητικής), το οποιοδήποτε θεραπευτικό σχήμα για την αντιμετώπιση της παχυσαρκίας θα έχει πολύ λίγες πιθανότητες επιτυχίας. Στην προσπάθειά του αυτή το υπέρβαρο / παχύσαρκο άτομο πρέπει να βρεί ανθρώπους κυρίως στο οικογενειακό περιβάλλον που τον κατανοούν, τον υποστηρίζουν δυναμικά, και δεν τον ειρωνεύονται. 

Αντι-διαιτητικές  συνήθειες

Λίστα συνηθειών που υπονομεύουν (σαμποτάρουν) τις προσπάθειές σου να χάσεις βάρος (όσο καλή κι αν είναι η δίαιτά σου). Προφανώς και δεν θα τις έχεις όλες, αλλά ακόμα κι αν έχεις μία ή δύο, μπορεί αυτές να επηρεάσουν την αποφασιστικότητα και την επιτυχία σου.

• Κάνω παρέα με άτομα που έχουν για διασκέδαση μόνο το φαΐ.
• Δεν ζητώ υποστήριξη από κανέναν.
• Προσπαθώ να είμαι τέλειος και ακολουθώ τη δίαιτα κατά λέξη. Εάν τη χαλάσω, το θεωρώ

αποτυχία.

• Περιμένω να χάσω γρήγορα κιλά.
• Δεν χρησιμοποιώ ποτέ ολόσωμο καθρέφτη.
• Δεν προβλέπω τι θα κάνω σε περιπτώσεις εξόδου υψηλού ρίσκου (ταβέρνες, πάρτι κ.ά.).
• Έχω “επικίνδυνες” τροφές στο σπίτι, παρ΄ ότι γνωρίζω ότι είμαι ευάλωτος κι επιρρεπής

στην κατανάλωσή τους χωρίς μέτρο…!!

• Δεν κοιμάμαι αρκετά.
• Βάζω πολύ δύσκολους στόχους.
• Διαλέγω δίαιτες που δεν ταιριάζουν στον τρόπο της ζωής μου.

ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ  ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ

Η θεραπευτική αντιμετώπιση του υπέρβαρου / παχύσαρκου απαιτεί μόνιμο ενθουσιασμό και ένθερμο ενδιαφέρον από τον εκάστοτε θεράποντα ειδικό. Η αποκατάσταση της φυσιολογικής συμπεριφοράς στο φαγητό, η αναζήτηση επαρκούς ψυχοσωματικής ισορροπίας μέσω βελτίωσης της ποιότητας ζωής (life – style changes) και η γνωστικο-συμπεριφορική εκπαίδευση (behavioral therapy) του υπέρβαρου ατόμου (έμφαση στην αυτοεκτίμηση, αυτογνωσία, διαιτητική εκπαίδευση, ξεκάθαρη προσωπική ταυτότητα, πρόληψη υποτροπών) αποτελούν τις θεμελιώδεις αρχές / κριτήρια για την επιτυχία της απόλυτα εξατομικευμένης θεραπείας..

Η ψυχολογική αξιολόγηση μιας υπέρβαρης / παχύσαρκης είναι μια σημαντική διαγνωστική εξέταση. Από τις ψυχιατρικές διαταραχές, εκείνη που δημιουργεί διαγνωστικό πρόβλημα είναι η κατάθλιψη. Δηλαδή, δεν είναι σαφές κατά πόσο η κατάθλιψη οδήγησε στην διαταραχή της διατροφής ή το ακριβώς αντίστροφο… Υπάρχει απόλυτη ανάγκη διαπροσωπικής ψυχοθεραπείας και συμβουλευτικής καθοδήγησης για τον έλεγχο των μηχανισμών άμυνας και της επαφής του ατόμου με τα συναισθήματά του. Κυρίως εναντίον της απογοήτευσης και της ανασφάλειας…

Το υπέρβαρο άτομο θα πετύχει και θα διατηρήσει τη πολυπόθητη μείωση του βάρους της μόνο εάν διαθέτει ισχυρή δυναμική θέλησης, κίνητρα, επιμονή, προθυμία και εάν είναι προετοιμασμένο να αλλάξει τον τρόπο ζωής του…Στην περίπτωση που δεν είναι διατεθειμένο να τηρήσει αυτούς τους όρους τότε δεν θα έχει νόημα να επιμένει διαρκώς σε  “επιθετικές”  δίαιτες αδυνατίσματος…. Όμως, κατά κανόνα, ποτέ δεν αποδέχεται τις αδυναμίες του και τις συνεχόμενες αποτυχίες του, θέτοντας στόχους που είναι απρόσιτοι… Σαν να αρνείται πεισματικά την “αρρώστια” του !!!

Είναι πλέον αναμφισβήτητο σήμερα, ότι το σημείο αφετηρίας των διατροφικών διαταραχών πρέπει να αναζητηθεί στον ψυχισμό (ψυχική προέλευση) του ασθενούς. Αυτό σημαίνει ότι εάν δεν υπάρχει ταυτόχρονη ψυχολογική υποστήριξη για τροποποίηση της συνολικής συμπεριφοράς του ατόμου (και όχι μόνο της διαιτητικής), οποιοδήποτε θεραπευτικό σχήμα θα έχει ελάχιστες πιθανότητες επιτυχίας. Ο ασθενής πρέπει να ομολογήσει ότι το ξεπέρασμα των αναστολών είναι σταδιακή διαδικασία. Τα επεισόδια πολυφαγίας στις περισσότερες περιπτώσεις εμφανίζονται όταν το άτομο είναι μόνο του… Δεν θα πρέπει όμως να ξεχνάμε ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνικό όν… Όταν θα λείψει η διασκέδαση, η συντροφιά, η επικοινωνία τότε είναι σίγουρο ότι θα καταφύγει σε άλλες λύσεις – υποκατάστατα (ποτό, κάπνισμα, φαγητό), με τελικό αποτέλεσμα τη σοβαρή επιδείνωση της ψυχικής του κατάστασης… Δηλαδή, όσο περισσότερο τρώει τόσο πιο πλήρης νιώθει έναντι στο κενό και τη μοναξιά. Όταν η προσοχή εστιάζεται στην εξωτερική εμφάνιση (ως αισθητικό κίνητρο) είναι καθοριστικής σημασίας η σαφής συνειδητοποίηση / συμμόρφωση / συμφιλίωση του ασθενούς με την εικόνα σώματος, τις σωματικές αισθήσεις και τη μείωση του εσωτερικού αυτοϋποτιμητικού διαλόγου. Δεν είναι καθόλου σπάνιες οι παρακάτω σκέψεις απόγνωσης :

“Δεν μπορώ να ελέγξω καθόλου τον εαυτό μου… Δε με νοιάζει καθόλου, θα φάω για τελευταία φορά. Εφ\’ όσον υπέκυψα πάλι, δεν αξίζω τίποτα, θα προτιμούσα να ανοίξει η γή να με καταπιεί, δεν θα τα καταφέρω ποτέ να αδυνατίσω. Έχω μια πολύ καλή οικογένεια, μερικούς τόσο καλούς φίλους, ένα φανταστικό αγόρι, αξιοζήλευτη επαγγελματική καρριέρα, ένα σωρό υλικά αγαθά, κι εγώ αποτραβιέμαι στη φρικτή ζωή που δημιούργησα για τον εαυτό μου !!  Νιώθω πως με πλακώνει και με πνίγει… Κάντε με να αδυνατίσω γιατρέ, έστω και με τη βία αν χρειαστεί. Δεν θέλω να είμαι έτσι, αλλά δυστυχώς, το φαγητό μου κανονίζει τη ζωή μου σε τέτοιο βαθμό, ώστε μερικές φορές οι σκέψεις του φαγητού με απασχολούν κάθε λεπτό και η μέρα περνάει, μετρώντας το χρόνο από την τελευταία φορά που έφαγα μέχρι την ώρα που θα ξαναφάω ! Εξακολουθούν να με βασανίζουν οι ενοχές σχετικά με το κάθε τι που τρώω, εκτός αν νηστεύω. Ονειρεύομαι την  τέλεια  ημέρα που δεν θα έχω όρεξη, σκέψη, επιθυμία ή πειρασμό να φάω. Συχνά απελπίζομαι πως δεν θα βρώ ποτέ μια λύση”…

Η έντονη αποφυγή της πρόσληψης λίπους με τη διατροφή, καθώς και οι συχνές διακυμάνσεις / αυξομειώσεις ± 5 kg σχετίστηκαν θετικά με μειωμένη αυτοεκτίμηση της εικόνας σώματος. Φαίνεται μάλιστα να αποτελούν προειδοποιητικά σημάδια / υποψίες διατροφικής διαταραχής (ή πιθανών υποτροπών) και ψυχοκοινωνικών προβλημάτων. Ένα ιδανικό αποτελεσματικό σχέδιο δράσης / ιατρικής παρέμβασης θα μπορούσε να περιλαμβάνει :

• Αγαπήστε το σώμα σας, τον εαυτό σας (επανεξέταση & μεταστροφή των προτύπων από αισθητικά σε πρότυπα υγείας).

• Αναγνώριση αρνητικών σημείων για πρόληψη υποτροπών (αιτίες πυροδότησης παρορμήσεων)

• Επανάκτηση της αυτοεκτίμησης, με την εμπιστοσύνη στις πραγματικές προσωπικές δυνατότητες, την δημιουργία ρεαλιστικών στόχων και προτεραιοτήτων (Positive Thinking).

• Θετική ενδυνάμωση και αυτοενίσχυση προσωπικής συμπεριφοράς (ενθάρρυνση, κίνητρα) με την αποδοχή των παρακάτω θέσεων / στάσεων :

► Ιδανικό και απόλυτο δεν υπάρχει.- Έμφαση στην προσωπική βελτίωση (προσπάθεια) και όχι στο απόλυτο ξεπέρασμα του στόχου (αποτέλεσμα). Κάποιες φορές, περισσότερες ή λιγότερες (δεν έχει σημασία), βιώνω το συναίσθημα της νίκης, της κατάκτησης αλλά συνεργάζομαι και με την αποτυχία, η οποία θα μου φέρει την επιτυχία στο επόμενο βήμα.

► Έχω τον έλεγχο της ζωής μου, δηλαδή ξέρω ποιός είμαι, το βάρος μου δεν με ανησυχεί πιά και το φαγητό δεν κυριαρχεί τόσο πολύ στις σκέψεις μου… Εξακολουθώ να είμαι υπέρβαρη, αλλά δεν νιώθω σαν ελέφαντας όπως άλλοτε.

► Νιώθω σιγουριά για τον εαυτό μου, σκέφτομαι θετικά (αυτο-επιβεβαίωση).

► Κατανοώ τι συμβαίνει μέσα μου και αγαπώ το σώμα μου με τα ελαττώματά του.

► Να μάθω να απολαμβάνω το φαγητό μου.

► Να αποχαρακτηρίσω διάφορα τρόφιμα που θεωρώ  παχυντικά ,  επιτρεπόμενα  κ.τ.λ.

► Να εφαρμόζω τη θεωρία των 4 μόνο (μόνο στη κουζίνα, μόνο στο τραπέζι, μόνο καθιστός, μόνο σε πιάτο).

► Σταδιακά να συνειδητοποιήσω τα καταπιεσμένα αισθήματα και τις ανικανοποίητες ανάγκες μου.

► Να κάνω μικρές εξωτερικές παρεμβάσεις – αλλαγές στον τρόπο χτενίσματος, μακιγιάζ, ντυσίματος.

► Να αποφεύγω την άρνηση, συνεχή απομόνωση με την αποδοχή της εικόνας του σώματος και τη βελτίωση των διαπροσωπικών σχέσεων (ευεργετική διαχείριση και αξιοποίηση του ελεύθερου χρόνου).

► Να ασχολούμαι συστηματικά με δραστηριότητες μακριά από το σπίτι (άσκηση / άθληση).